زرتشت در فصل اول وندیداد از ۱۶ کشور ایرانی نشین قلمرو سلطنت پادشاهان کیانی، یک یک یاد کرده و ضمناً توضیح داده است که این کشور‌ها را اهورمزدا برای سکونت ایرانیان آفریده و بشرح زیر است.
نخست ایران ویج، دوم سغد، سوم مرو، چهارم بلخ، پنجم نیسایه، ششم هرات، هفتم کابل، هشتم اوروا، نهم هیرکانی، دهم رخج، یازدهم هیلمند، دوازدهم ری، سیزدهم چخر، چهاردهم ورنه، پانزدهم هپته هند یا پنجاب، شانزدهم سرزمین رن‌ها یا رنگ‌ها در سرچشمه رود رنگ‌ها.
تردید نیست که کتیبه‌های بیشمار و کتب بسیار مانند: تورات از یهود، قانون حمورابی از بابل، قانون مانو از هند، کتاب کنفسیوس از چین، کتاب مرده گان از مصر، هزاران کتیبه آجری از دو کتابخانه سلطنتی نینوا و بابل مربوط به سده هفتم ق. م. و بالاخره الواح دوازده گانه رومی از دنیای قدیم باقی مانده و این کتاب‌ها یا کتیبه‌ها برای اطلاع از اخلاق و عادات و قوانین و اوضاع زندگی هر یک از اقوام و ملل در عهد باستان بسیار مفید و سودمند هسند، اما هیچکدام به درجه وندیداد کتاب زرتشت اطلاعات ارزنده و جالب دقت راجه به اوضاع جغرافیایی زمان خود در دسترس خواننده قرار نمی‌دهد.
زرتشت در این کتاب از کشورهای ایرانی نشین کیانی و از کوه‌ها و رود‌ها و دریاهای ایران باستان یک یک یاد نموده و خواسته است نام این کشور‌ها را برای همیشه در دفتر تاریخ جاویدان سازد و تعلق این کشور‌ها و کوه‌ها و رود‌ها را در یک کتاب دینی برای ایران و ایرانی مسلم و مسجل بدارد.
مقصود این است که فقط حس وطن پرستی و میهن دوستی است که زرتشت را وادار نموده است درآغاز قوانین خود را با نام مقدس وطن اصلیه و اولیه ایرانیان یعنی با سرزمین ایران ویج و سپس با نام کشورهای دیگر ایرانی نشین آراسته سازد.
از این جهت فصل اول وندیداد به منزله سند مالکیت اقوام ایرانی در این ۱۶ کشور بشمار می‌رود و در توضیح از این کشور‌ها باید دقت مخصوص مبذول شود مبادا برخلاف واقع سخنی رفته باشدو این فصل اول وندیداد در اختیار پادشاهان ایرانی در طول تاریخ کشور عزیز ما مانند یک برنامه سیاسی بشمار رفته و هر یک از این پادشاهان در دوران سلطنت خودشان مراقبت داشته‌اند حتی یک وجب از خاک مقدس کشورهای ۱۶ گانه را به بیگانه نسپارند و به همین جهت بود که مرزهای شمالی و شرقی ایران عزیز لااقل تا ابتدای اسلام همیشه ثابت بوده و اگر تصادفاً آشوب در این مرز‌ها پدید می‌شد بزودی خاموش می‌گشته است.
کشورهای شانزده گانه که در فصل اول وندیداد ذکر شده اکثراً با نام و نشان تعیین شده و برای هر کس معلوم و معین می‌باشد اما راجع به محل دقیق چهار فقره از این کشور‌ها یعنی نیسایه، اوروا، ایران ویج و زنگ‌ها میان دانشمندان اختلاف پدید آمده و این اختلاف تا زمان اخیر باقی و برقرار بود تا اینکه بوسیله باستان‌شناسان شوروی در جنوب روسیه بالخصوص نزدیک مرزهای شمالی ایران اکتشافات دامنه داری صورت گرفت و از این اکتشافات محل دقیق چهار سرزمین وسیع مزبور معلوم و روشن گردید اما متاسفانه آقای پورداود چون از این اکتشافات بی‌اطلاع بود همه را به حدس و احتمال سخن گفته و این کشور‌ها را به یکدیگر ادغام کرده و نتایج غلط ونادرست گرفته و باید به تفصیل توضیح دهیم تا هرگونه ابهام و اجمال در این خصوص مرتفع شود.
در بند پنجم فصل اول وندیداد نقل شده که شهر نیسایه میان مرو و بلخ واقع شده است و از این توضیح معلوم نمی‌شد که نیسایه در کدام سرزمین ایرانی نشین واقع شده است، اما در اکتشافات باستان‌شناسان شوروی معلوم گشته که این شهر نخستین پایتخت دولت اشکانی است و در ماوراالنهر نزدیک آمودریا واقع شده و دفتر بایگانی پادشاهان اشکانی از این شهر بدست آمده است و شهر صد دروازه نزدیک دامغان پایتخت دوم اشکانی است اما آقای پورداود تصور نموده که اساساً سرزمین پارت در خراسان کنونی واقع شده و در صفحه ۶۵ در جلد اول یسنا چنین می‌نویسد: «دسته‌ای از پارت‌ها در خراسان کنونی اقامت گزیده اسم خود را به آن سرزمین داده‌اند. داریوش بزرگ در کتیبه بیستون و در نقش رستم جزو ممالک خود چند بار خاک آنرا به اسم پرتو یاد می‌کند و بعلاوه در کتیبه بیستون می‌گوید یکبار پرتو و ورکان از من سرپیچیدند. پدرم گشتاسب آنان را سکست داد.»
بنابر این مسلم است که مقصود زرتشت از نیسایه همان پایتخت پارت یا سرزمین پارت می‌باشد و اغلب در وندیداد پایتخت بجای کشور یاد شده است. اکنون راجع به اوروا باید توضیح دهیم.
 |
| کمان داران پارتی |
نخست ایران ویج، دوم سغد، سوم مرو، چهارم بلخ، پنجم نیسایه، ششم هرات، هفتم کابل، هشتم اوروا، نهم هیرکانی، دهم رخج، یازدهم هیلمند، دوازدهم ری، سیزدهم چخر، چهاردهم ورنه، پانزدهم هپته هند یا پنجاب، شانزدهم سرزمین رن‌ها یا رنگ‌ها در سرچشمه رود رنگ‌ها.
تردید نیست که کتیبه‌های بیشمار و کتب بسیار مانند: تورات از یهود، قانون حمورابی از بابل، قانون مانو از هند، کتاب کنفسیوس از چین، کتاب مرده گان از مصر، هزاران کتیبه آجری از دو کتابخانه سلطنتی نینوا و بابل مربوط به سده هفتم ق. م. و بالاخره الواح دوازده گانه رومی از دنیای قدیم باقی مانده و این کتاب‌ها یا کتیبه‌ها برای اطلاع از اخلاق و عادات و قوانین و اوضاع زندگی هر یک از اقوام و ملل در عهد باستان بسیار مفید و سودمند هسند، اما هیچکدام به درجه وندیداد کتاب زرتشت اطلاعات ارزنده و جالب دقت راجه به اوضاع جغرافیایی زمان خود در دسترس خواننده قرار نمی‌دهد.
زرتشت در این کتاب از کشورهای ایرانی نشین کیانی و از کوه‌ها و رود‌ها و دریاهای ایران باستان یک یک یاد نموده و خواسته است نام این کشور‌ها را برای همیشه در دفتر تاریخ جاویدان سازد و تعلق این کشور‌ها و کوه‌ها و رود‌ها را در یک کتاب دینی برای ایران و ایرانی مسلم و مسجل بدارد.
مقصود این است که فقط حس وطن پرستی و میهن دوستی است که زرتشت را وادار نموده است درآغاز قوانین خود را با نام مقدس وطن اصلیه و اولیه ایرانیان یعنی با سرزمین ایران ویج و سپس با نام کشورهای دیگر ایرانی نشین آراسته سازد.
از این جهت فصل اول وندیداد به منزله سند مالکیت اقوام ایرانی در این ۱۶ کشور بشمار می‌رود و در توضیح از این کشور‌ها باید دقت مخصوص مبذول شود مبادا برخلاف واقع سخنی رفته باشدو این فصل اول وندیداد در اختیار پادشاهان ایرانی در طول تاریخ کشور عزیز ما مانند یک برنامه سیاسی بشمار رفته و هر یک از این پادشاهان در دوران سلطنت خودشان مراقبت داشته‌اند حتی یک وجب از خاک مقدس کشورهای ۱۶ گانه را به بیگانه نسپارند و به همین جهت بود که مرزهای شمالی و شرقی ایران عزیز لااقل تا ابتدای اسلام همیشه ثابت بوده و اگر تصادفاً آشوب در این مرز‌ها پدید می‌شد بزودی خاموش می‌گشته است.
کشورهای شانزده گانه که در فصل اول وندیداد ذکر شده اکثراً با نام و نشان تعیین شده و برای هر کس معلوم و معین می‌باشد اما راجع به محل دقیق چهار فقره از این کشور‌ها یعنی نیسایه، اوروا، ایران ویج و زنگ‌ها میان دانشمندان اختلاف پدید آمده و این اختلاف تا زمان اخیر باقی و برقرار بود تا اینکه بوسیله باستان‌شناسان شوروی در جنوب روسیه بالخصوص نزدیک مرزهای شمالی ایران اکتشافات دامنه داری صورت گرفت و از این اکتشافات محل دقیق چهار سرزمین وسیع مزبور معلوم و روشن گردید اما متاسفانه آقای پورداود چون از این اکتشافات بی‌اطلاع بود همه را به حدس و احتمال سخن گفته و این کشور‌ها را به یکدیگر ادغام کرده و نتایج غلط ونادرست گرفته و باید به تفصیل توضیح دهیم تا هرگونه ابهام و اجمال در این خصوص مرتفع شود.
در بند پنجم فصل اول وندیداد نقل شده که شهر نیسایه میان مرو و بلخ واقع شده است و از این توضیح معلوم نمی‌شد که نیسایه در کدام سرزمین ایرانی نشین واقع شده است، اما در اکتشافات باستان‌شناسان شوروی معلوم گشته که این شهر نخستین پایتخت دولت اشکانی است و در ماوراالنهر نزدیک آمودریا واقع شده و دفتر بایگانی پادشاهان اشکانی از این شهر بدست آمده است و شهر صد دروازه نزدیک دامغان پایتخت دوم اشکانی است اما آقای پورداود تصور نموده که اساساً سرزمین پارت در خراسان کنونی واقع شده و در صفحه ۶۵ در جلد اول یسنا چنین می‌نویسد: «دسته‌ای از پارت‌ها در خراسان کنونی اقامت گزیده اسم خود را به آن سرزمین داده‌اند. داریوش بزرگ در کتیبه بیستون و در نقش رستم جزو ممالک خود چند بار خاک آنرا به اسم پرتو یاد می‌کند و بعلاوه در کتیبه بیستون می‌گوید یکبار پرتو و ورکان از من سرپیچیدند. پدرم گشتاسب آنان را سکست داد.»
بنابر این مسلم است که مقصود زرتشت از نیسایه همان پایتخت پارت یا سرزمین پارت می‌باشد و اغلب در وندیداد پایتخت بجای کشور یاد شده است. اکنون راجع به اوروا باید توضیح دهیم.
به اشتراک بگذارید:(کدنویسی این ابزارک)
0 | دیدگاه:
ارسال یک نظر